De in de volksmond veelgebruikte term ‘Ischias’ is een verzamelnaam voor (zenuw-)pijn in de rug en/of bil die vaak uitstraalt naar het been. De term Ischias is afgeleid van een grote zenuw in het been, de nervus ischiadicus, die in veel gevallen verantwoordelijk is voor de pijnklachten.
De nervus ischiadicus
Deze zenuw ontstaat uit de zenuwwortels vanuit het ruggenmerg en loopt via de bil door naar de achterzijde van het boven- en onderbeen. Bij problemen met deze zenuw (of de zenuwwortels) ontstaat er vaak een uitstralende pijn in de bil en in het been. Hierbij gaat het vaak om druk op de zenuw en/of een ontstekingsreactie van de zenuw of zenuwwortel. Deze pijn kenmerkt zich vaak door een zeurende, brandende of (hevige) schietende pijn in het verloop van deze zenuw in het linker of rechter been. Dit kan gepaard gaan met een doof-/ tintelend gevoel en/of krachtverlies in het been.
Oorzaken van ‘ischias’
De term ‘ischias’ zegt weinig over de oorsprong van de klacht. Er zijn verschillende oorzaken die ‘ischias’, of liever lage rugpijn met uitstraling genoemd, kunnen veroorzaken. Mogelijke specifieke oorzaken zijn o.a. een lumbaal radiculair syndroom op basis van bijvoorbeeld een discushernia, wervelkanaalstenose (vernauwing van het wervelkanaal) of een perifeer entrapment (inklemming) van zenuwstructuren door bijvoorbeeld het piriformis-syndroom.
Prevalentie en incidentie
Lage rugpijn met uitstraling is een regelmatig voorkomende klacht en heeft een prevalentie van ca. één op de 28 personen per jaar. De incidentie van de klacht neemt toe naarmate de leeftijd vordert met de piek op 75–84 jaar oud. De hoogste prevalentie van discushernia’s ligt in de leeftijdscategorie 30–64 jaar.
Beloop
De meeste vormen van lage rugpijn met uitstraling hebben doorgaans een gunstig beloop, waarbij er vaak in de eerste drie maanden duidelijk herstel optreedt. In sommige gevallen kan er ook sprake zijn van een langduriger of chronisch beloop, vaak afhankelijk van de specifieke oorzaak van de klacht.
Behandeling
Lage rugpijn met uitstraling kan over het algemeen goed behandeld worden door de fysiotherapeut. Er dient altijd (met spoed) contact met de huisarts te worden opgenomen in het geval van:
- een doof of tintelend gevoel aan de binnenkant van de bovenbenen en / of de schaamregio
- ongewild verlies van urine of ontlasting
- onvermogen om te plassen
- (toenemend) verlies van spierkracht in de benen
- koorts, algeheel onwelbevinden of orgaan gerelateerde klachten
Behandeling door de fysiotherapeut start altijd met een intake, bestaande uit een screeningsgesprek en een anamnese. Het screeningsgesprek, eventueel gecombineerd met aanvullende testen, dient om ‘ernstige’ onderliggende klachten of niet-geïndiceerde klachten voor de fysiotherapeut uit te sluiten. Vervolgens zal de fysiotherapeut door middel van de anamnese en het onderzoek een fysiotherapeutische diagnose stellen, waarbij de therapeut meer uitleg over de mogelijke aard van de klacht en het te verwachten verloop kan geven.
Door middel van gerichte informatie en adviezen, (huiswerk-)oefeningen en specifieke behandeltechnieken gericht op uw klacht kan de fysiotherapeut in veruit de meeste gevallen voor verlichting van uw klachten zorgen. Heeft u last van lage rugpijn of ‘ischias’? Neem contact op met uw fysiotherapeut voor meer informatie of het maken van een afspraak.