‘Voorkomen is beter dan genezen’

Vallen is de laat­ste jaren regel­ma­tig in het nieuws en dat is niet zon­der reden. De gevol­gen van val­len zijn vaak groot. Ze heb­ben niet alleen een gro­te impact op die­ge­ne die het over­komt, maar ook op de omge­ving en de maatschappij.

Cijfers over vallen

Elke vijf minu­ten komt er een 65-plus­ser op de Spoed Eisende Hulp (SEH) na een val. Ieder jaar wor­den 103.000 65-plus­sers op de SEH behan­deld na een val. 44% van al deze valin­ci­den­ten vindt in en om het huis plaats. Van alle 65-plus­sers valt één op de drie elk jaar (33%). Bij de 85-plus­sers is dat zelfs drie op de vijf (60%). 56% Van alle 65-plus­sers heeft behan­de­ling op de SEH nodig na een val. De meest voor­ko­men­de kwet­su­ren zijn her­sen­let­sel (18%), heup­frac­tu­ren (15%) en pols­frac­tu­ren (9%). In totaal lie­pen in 2020 wel 76.800 65-plus­sers ern­stig let­sel op ten gevol­ge van een val.

Wat kunt u zelf doen om de kans op een val drastisch te verminderen

Blijf actief

Naarmate de leef­tijd vor­dert gaan we steeds min­der bewe­gen en nemen onze coör­di­na­tie, lenig­heid en con­di­tie af. Neem zelf het ini­ti­a­tief om meer te gaan bewe­gen en te trai­nen. Dat kunt u alleen doen, maar natuur­lijk ook met een beken­de of bij een ver­e­ni­ging, sport­school of fysio. Samen trai­nen zorgt ervoor dat u het lan­ger vol gaat houden.

Een veilig huis

De mees­te valin­ci­den­ten vin­den plaats in en om het huis. Zorg daar­om voor vei­lig­heid in en om huis. Denk hier­bij aan goe­de ver­lich­ting, vrije door­gan­gen, het ver­min­de­ren van obsta­kels zoals los­lig­gen­de kabels en vloer­kle­den. Kijk ook eens naar de trap. Heeft deze goe­de leu­nin­gen, zijn de loop­vlak­ken vrij en niet te glad. Daarnaast kunt u ook een ergo­the­ra­peut een val­s­cree­ning aan huis laten uit­voe­ren. Deze door­lo­pen dan uw huis en geven tips en advie­zen. Bent u op zoek naar een ergo­the­ra­peut? Kijk dan eens op www.therapieteamvitaal.nl.

Geneesmiddelen check

In de loop der jaren is het gebruik van genees­mid­de­len gemeen­goed gewor­den. Bij elke dok­ter of spe­ci­a­list wordt wel een pil­le­tje voor­ge­schree­vn. Maar wie con­tro­leert de samen­hang van de medi­cij­nen? Dat zou een apo­the­ker moe­ten doen. Bespreek in elk geval ieder jaar een keer uw medi­cijn­ge­bruik met uw huis­arts. Wat heb ik (nog) nodig en in wel­ke hoe­veel­he­den. Misschien bent u wel een paar kilo afge­val­len of meer gaan bewe­gen waar­door uw bloed­druk is ver­be­terd, dan kunt u wel­licht dit medi­cijn afbou­wen of ver­min­de­ren. Neem niet meer medi­cij­nen dan noodzakelijk.

Ogen controle

In de prak­tijk kom ik regel­ma­tig pati­ën­ten tegen die een bril heb­ben die niet meer vol­doet aan de oog­af­wij­king waar­voor deze is voor­ge­schre­ven. Ook zie ik pro­ble­men met val­ge­vaar door­dat men­sen een varifo­va­le bril heb­ben. Ze kij­ken dan door het lees­ge­deel­te, waar­door afstan­den en op-en afstap­jes totaal ver­keerd wor­den inge­schat. Laat naar­ma­te de leef­tijd vor­dert min­stens één maal per jaar uw ogen controleren.

Hulp van familie

Voor veel men­sen die val­ge­vaar­lijk zijn is het een bezwaar om fami­lie te vra­gen voor hulp. Ze voe­len zich bezwaard om dit te doen en wil­len ande­ren niet tot last zijn. Familie wil vaak de zelf­stan­dig­heid niet aan­tas­ten van beken­den die val­ge­vaar­lijk zijn. Hierdoor ont­staat er een vreem­de situ­a­tie. De hulp­be­hoe­ven­de par­tij durft niets te vra­gen en de par­tij die kan hel­pen durft het niet aan te bie­den maar wil wel graag. Tijd voor een open gesprek zou ik zeggen.

Stevige schoenen

Vaak zien we bij huis­be­zoe­ken dat zelfs het schoei­sel dat door men­sen gedra­gen wordt al een ver­hoogd val­ri­si­co ver­oor­zaakt. Denk hier­bij aan ver­sle­ten schoe­nen, slecht aan­slui­ten­de pan­tof­fels of schoe­nen met een for­se hak. Als uw mobi­li­teit al iets min­der is, is het juist belang­rijk aan­dacht te schen­ken aan uw schoe­nen. Dit is de basis waar­op u voort­be­weegt. Zorg voor ste­vi­ge, goed aan­slui­ten­de schoe­nen en pan­tof­fels met vol­doen­de profiel

Vitamine D

Een over­een­komst tus­sen veel men­sen die val­ge­vaar­lijk zijn, is dat ze vaak een een laag Vitamine D peil heb­ben. Vitamine D kan bij­dra­gen aan beter func­ti­o­ne­ren­de spie­ren en daar­mee het val­ri­si­co ver­klei­nen. Vitamine D wordt door ons lichaam (via de huid) aan­ge­maakt onder invloed van zon­licht. Naarmate de leef­tijd vor­dert, heb­ben we steeds meer de nei­ging om bin­nen te zijn. In com­bi­na­tie met min­der en/of slech­ter eten neemt de hoe­veel­heid Vitamine D in ons lichaam af. Dit kun­nen we ver­ho­gen door bij­voor­beeld weke­lijks vis te eten, meer met onze huid in de zon te zijn (15 tot 20 minu­ten per dag) en sup­ple­tie.

Check uw valrisico

Uw fysi­o­the­ra­peut of ergo­the­ra­peut kan door mid­del van een gericht onder­zoek bepa­len of u een ver­hoogd risi­co heeft om te val­len. Dit geeft inzicht in even­tu­e­le behan­del­ba­re com­pe­ten­ten of stra­te­gie­ën om uw val­ge­vaar te ver­klei­nen. Ook bestaat de moge­lijk­heid om gericht een val­trai­ning te door­lo­pen. Hierin leert u om te val­len en val bre­ken. Uit onder­zoek is geble­ken dat dit zowel het val­ri­si­co ver­laagt als­ook de kans op let­sel aan­zien­lijk verkleint.

Spieren aanspannen / lage bloeddruk

Duizelig bij het opstaan? Vaak heeft dit te maken met bloed­druk­pro­ble­men, ook wel ortho­sta­ti­sche hypo­ten­sie genoemd, een acu­te bloed­druk­da­ling bij posi­tie­ver­an­de­ring. Dit gebeurt met name bij het recht­op komen (ver­ti­ca­li­se­ren). Er dreigt dan een te lage bloed­druk in het brein waar­door een bij­na black-out ont­staat. U wordt dui­ze­lig en dreigt uw balans te ver­lie­zen. Een een­vou­di­ge oplos­sing is even kort en krach­tig gro­te spie­ren aan­span­nen. Hierdoor neemt de bloed­druk toe. Dit voor­komt de dui­ze­lig­heid bij het snel opstaan of over­eind komen.

Wenst u meer infor­ma­tie over val­ri­si­co, val­trai­ning of advies? Neem gerust con­tact op met een van onze geri­a­trie­fy­si­o­the­ra­peu­ten en/of de ergotherapeuten.